TWINTIG JAAR VLOS (1997 - 2018)
Het begon allemaal met een wafelbak in “DePomp” eind 1997. Op vraag van het Provinciaal Steunpunt Vluchtelingen en het Sociaal Centrum Sint Niklaas startte een groepje vrijwilligers en vluchtelingen een werkgroep die zich “Vluchtelingen Onthaalgroep Sint Niklaas”, kortweg Vlos, noemde.
Het was de tijd van de oorlog tussen India en Pakistan, van de burgeroorlog in Zaire (thans Congo) waar Kabila sr. Mobutu ten val bracht en van de voortdurend heropflakkerende gevechten in voormalig Joegoslavië.
In de spoedig opgerichte Vloskrant lezen we o.a. : “ Wie wil Vlos bereiken ? :Vluchtelingen die proberen te overleven (asielzoekers, erkende vluchtelingen, mensen zonder papieren)”, en “Wat doet Vlos concreet ? : - Concrete noden van vluchtelingen oplossen. - Via vormingsmomenten, het onderschrijven van politieke acties en het meewerken aan multiculturele activiteiten aan positieve beeldvorming werken. - Vlossenissen inrichten : wekelijkse samenkomsten van vrijwilligers en vluchtelingen voor een gezellige babbel met muziek en spel.”
Werkers van het eerste uur en die nu nog actief Vlossers zijn, waren o.a. Jozef, Tilly, Pat, Omer, Leen , Linda en Rita.
In 1998 was er de Kosovo-crisis. Vele vluchtelingen kwamen toen ook naar ons land. Zij werden in het kader van het spreidingsplan toegewezen aan de OCMW’s over heel België verspreid. Sint Niklaas kreeg aanvankelijk 60 vluchtelingen toegewezen, spoedig uitgebreid tot een kleine 150. Om die mensen onderdak te geven werd het leegstaande NCMV gebouw aan de O.L.Vrouwstraat door het OCMW in October gehuurd en als noodopvang ingericht (brood-bed-bad) in afwachting dat het OCMW voor een gepaste woning kon zorgen. Vlos, dat ondertussen een voortrekkers rol vervulde in alles wat met vluchtelingen te maken had in Sint Niklaas, nam de practische zorg en intensieve begeleiding van de vluchtelingen op zich.
Toen in 1999 de situatie in Kosovo escaleerde tot een heuse oorlog met ingrijpen van de NAVO en massale vluchtelingenstromen naar de naburige landen, kwamen steeds meer mensen naar ons toe.
In het opvanghuis wordt door Godelieve een “bazaar” op poten gezet.
De zelfhulporganisatie Ardhmëria voor Albanese Kosovaren wordt gesticht onder de bezielende leiding van Agim Syla.
Het aantal vrijwilligers neemt toe ! ( te veel om op te noemen )
Het aantal vluchtelingen ook ! mensen uit Algerije, Armenië, Bosnië, Burundi, Chili, Congo, Indië, Kosovo, Nepal, Pakistan, Rwanda, Rusland, Servië en vooral veel Kosovaarse Roma.
Allen worden voor zover in ons vermogen opgevangen en met raad en daad bijgestaan en begeleid naar de Dienst Vreemdelingenzaken in Brussel (DVZ), Gemeentelijke diensten, OCMW, advocaten, scholen, mutualiteit, ziekenhuis, instanties voor huisvesting enz.
Vlos houdt een manifestatie voor mensen zonder papieren op de grote markt van Sint Niklaas.
Vlos neemt deel aan studiedagen en geeft vorming aan eigen medewerkers o.a. in De Pomp.
Er is regelmatig overleg met het OCMW, het Sociaal Centrum en het Lokaal Inregratie Centrum.
Eind 1999 wordt Pat, medewerker van Vlos van het eerste uur, door het stadsbestuur van Sint Niklaas aangesteld als Vluchtelingen-veldwerker van de stad.
De bazaar verhuist naar een leegstaand lokaal in de Normaalschool in de Kasteelstraat.
Een nieuw vluchtelingen-onthaalhuis “Arcade” wordt geopend in de Kasteelstraat nr 4.
In samenwerking met het OCMW neemt Vlos daar de volgende taken op zich : verwelkomen nieuwe asielzoekers, hen wegwijs maken in het administratieve & sociale leven van onze samenleving, het opstarten van taallessen in afwachting van deelname aan het oficiële nieuwkomersproject. Arcade doet ook dienst als tijdelijk doorgangshuis.
Eind 1999 zijn ermeer dan 400 asielzoekers in Sint Niklaas.
In 2000 wordt Vlos een vzw.
Nieuwe vluchtelingen komen vooral uit Oost Europa : Rusland, Tsjetsjenië en Kosovo.
De zelfhulporganisatie Roma Dzuvdipe ziet het licht met Imer als president en Jozef als secretaris.
We nemen een “Vloshuis” in gebruik in de Heistraat. Het krijgt de naam “Marjet” en zal voornamelijk dienen voor crisisopvang.
De Vlosbazaar draait op volle toeren en dreigt uit zijn voegen te barsten.
2001: Onderde titel “VLOS 2001 en verder” worden in de Vloskrant de visie, de doelstellingen en de practische plannen voor onze werking nog eens duidelijk uiteengezet en geactualiseerd.
In januari 2001valt de beslissing dat er een Rode Kruis Centrum ( RKC ) voor opvang van asielzoekers komt in de gebouwen van de Normaalschool in de Kasteelstraat. Daardoor dreigen wij het lokaal waarin onze bazaar gevestigd is te verliezen. Maar geen nood : het RKC geeft ons de grote toneelzaal van de Normaalschool ter beschikking. De ingang daar naar toe langs de Aarschotstraat (met ruime parking) is ideaal. Onze bazaar verhuist daarheen in februari. Asielzoekers van het Centrum zullen ook terecht kunnen in onze bazaar.. Dit is het begin van een goede verstandhouding tussen Vlos en het RKC.
In april 2002 openen we een tweede Vloshuis in de Hazewindstraat ; het Vloshuis Marjet dient nu alleen nog voor huisvesting. In de Hazewindstraat zijn enkele kamers voor noodopvang, het bureau van Imer en Romano Dzuvdipe krijgt er plaats, er is een kleine Moskee, en een grotere plaats waar lessen gegeven worden en dat ook dient als praatcafé.
In november start in Brussel de beweging Kerkasiel.anders, een oecumenisch netwerk voor lokale initiatieven met asielzoekers, vluchtelingen en nieuwe migranten. Drie Vlosmedewerkers zullen in de volgende jaren tot de stuurgroep daarvan toetreden. Daardoor zullen vanaf nu lokale initiatieven van Kerkasiel.anders door Vlos gedragen worden.
Nadat begin van het jaar de laatste asielzoekers uit het onthaalhuis Arcade vertrokken waren wordt Arcade nu omgevormd tot buurthuis. Naast de wijkagent en een maatschappelijk assistente van het OCMW houdt Omer ( Vlos ) hier dagelijks spreekuur als buurtbemidelaar.
In januari 2003 vieren de vrijwilligers “5 jaar VLOS”.
Op 8 april zaten 4 Vlossers in een panel op de Internationale ROMAdag in Sint Niklaas .
Op 14 juni werd deVloskas gespijzigd door het benefietconcert “ de Pianisten”in de Salons voor schone Kunsten.
De eerste Kerkasielwake onder het motto “Omdat wachten (op de afhandeling van de asielprocedure) een eeuwigheid duurt” heeft in juni plaats in de Sint Nikolaaskerk.
In november werkte Vlos samen met het RKC aan een vormingsweek voor laatstejaarsstudenten van het middelbaar onderwijs.
In december ziet i.s.m. het OCMW en het Oriëntatiepunt Gezondheidszorg Oost-Vlaanderen een medisch pasje - de gekende Gele Kaart - het levenslicht.
In maart 2004 wordt de zelfhulporganisatie TVOV voor Tsjetsjeense vluchtelingen opgericht.
In juni verzorgen Vlosmedewerkers de kerkasielwake in de kerk van Tereken.
In augustus volgt Elmira, arts en erkende Tsjetsjeense vluchtelinge, Pat op als Vluchtelingen-Veldwerker van de stad Sint Niklaas.
In october maken Godelieve & co de eerste Vlosbrunch tot een groot succes.
In 2005 ondergaat onze naam een kleine wijziging : van “Vluchtelingen Onthaalgroep Sint Niklaas” worden we “Vluchtelingen Ondersteuning Sint Niklaas”. We blijven dus VLOS.
Begin 2005 starten Irma en Roger de Vloskruidenier in ons huis in de Hazewindstraat.
In februari houden we in Tereken een drie-dagen lange kerkasielwake met voordrachten, diamontages, een politiek debat met 4 parlementariërs, een optreden van een Roma dansgroepje, een optreden van het solidariteitskoor Weerbots en een Fakkeltocht.
De Beweging voor Kinderen zonder Papieren wordt van uit Antwerpen gesticht. Drie leden van Vlos maken deel uit van de stuurgroep.
We betrekken in september een nieuw Vloshuis in de Truweelstraat. Dit huis was eerst grondig opgeknapt - om niet te zeggen gerenoveerd - door Garik en Ramesh. Het Vlossecretariaat wordt hier gedeeltelijk in ondergebracht en het wordt de vaste stek van onze stagiairs. Ook worden twee appartementjes ingericht voor opvang van vluchtelingen.
Ook nu is de Vlosbrunch een zowel sociaal als economisch succes.
In december wordt aan Jozef “De Pluim” uitgereikt door Kanaal 3 samen met een bedrag van 2.000 €. De Koning Boudewijnstichting beloont hiermee mensen die zich op een bijzondere wijze inzetten voor hun medemensen.
Wegens bouwtechnische redenen moeten we voor Nieuwjaar de Hazewindstraat verlaten.
De Romagemeenschap kan gebruik maken van lokalen van de leegstaande St. Rochusschool.
We beginnen 2006 in een oud winkelpand in de Nieuwstraat. Daarheen verhuist de Vloskruidenier, die ondertussen sterk gegroeid was en een grotere ruimte goed kon gebruiken.
De Vloskruidenier helpt in 2006 een 90 tal gezinnen, d.w.z. ongeveer 150 volwassenen en 200 kinderen.
VLOS krijgt de door Welzijnszorg uitgereikte prijs “Armoede uitsluiten 2006. Welzijnszorg had “het bijzonder aandacht hebben voor Mensen zonder Papieren” gekozen als criterium voor het toekennen van deze prijs.
Een huurfonds wordt opgericht om mensen zonder inkomen te helpen bij het betalen van de huishuur.
Vlos is in april met een 50 tal mensen aanwezig in Merksplas op de betoging tegen de opsluiting van Kinderen zonder Papieren.
2006 is het jaar van de grote nationale betogingen voor regularisatie van de Mensen zonder Papieren. Vlos is steeds in grote getale aanwezig.
Het Tv programma Koppen maakt een reportage over Vlos.
In juni verzorgen we eens te meer de kerkasielwake in de kerk van Tereken.
In november wordt Vlos erkend als middelgrote organisatie door het Vlaams Netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen. Daardoor krijgen we een subsidie die ons in staat stelt een voltijdse administratieve kracht aan te trekken en te betalen.
Een geslaagde Vlosbrunch wordt traditie.
In december neemt Vlos -en nu hopelijk voor vele jaren- zijn intrek in de Kasteelstraat 4 in
het de laatste maanden wegkwijnende en door het OCMW gehuurde buurthuis Arcade.
Het huis is opgeknapt door onze eigen mensen onder de onvolprezen leiding van Ramesh.
In december verhuist als eerste de Vloskruidenier.
In januari 2007 volgt dan het omvangrijk geworden secretariaat dat tot nu toe gevestigd was ten huize van Jozef en Tilly in de Weverstraat 87. Tilly heeft daar al die jaren met een groot hart a.h.w.op een onmenselijke manier door de toenemende werklast Vlos administratief recht gehouden. Haar betekenis voor Vlos kan moeilijk overschat worden.
Het nieuwe “VLOS Centrum” heeft een polivalente zaal waarin vergaderd wordt, waarin kook- taal-en computerlessen gegeven worden en waarin gezellig bij een kop koffie kan gebabbeld worden. Er is ook een kleine spreekkamer waar vluchtelingen met hun problemen terecht kunnen en waar hun dossiers in een gesloten archief bewaard worden. Boven zijn er een paar kamers voor crisisopvang.
2007 is het jaar waarin VLOS eindelijk haar thuishaven schijnt gevonden te hebben en waarin al haar activiteiten duidelijker gestructureerd en geconsolideerd werden.
Het feest “10 jaarVLOS” op 5 januari bewijst de vitaliteit van VLOS en de enthoesiaste bereidheid van alle medewerkers om op de ingeslagen weg verder te gaan en te bouwen aan een maatschappij waarin alle mensen hebben waar ze recht op hebben : een menswaardig verblijsstatuut.
2008 is het jaar waarin VLOS duidelijk wortel heeft geschoten in de Kasteelstraat 4.
Het bureau van de voorzitter is het zenuwcentrum van onze organisatie. Op het secretariaat werkt een voltijds betaalde kracht bijgestaan door een of twee stagiairs en vrijwilligers. Ook de boekhouder heeft er zijn bureau. Een vrijwilliger geneesheer bezet 3 halve dagen per week de kleine spreekkamer.
De Raad van bestuur (8 leden waaronder een voorzitter, een secretaris en een penningmeester) komt maandelijks samen, maakt plannen voor acties, hulp, interne werking en organisatie, maakt een begroting op en legt de getroffen beslissingen voor aan de medewerkersvergadering en eenmaal per jaar aan de algemene vergadering.
De Zaterdagvoormiddag is de VLOSbazar het trefpunt waar iedereen welkom is en waar de vluchtelingen hun problemen aan onze medewerkers kunnen voorleggen.
Het aantal personen dat in aanmerking komt voor de VLOSkruidenier is dit jaar weer toegenomen : 180 volwassenen en 220 kinderen.
Speciaal gaat onze aandacht uit naar de ongeveer 800 Roma in Sint-niklaas en omstreken. 10% daarvan hebben nog geen papieren. Vlos nam twee mensen in dienst via het project “manager van diversiteit”. Zij hebben heel het jaar een sterke Romawerking opo poten gezet.
Het vorig jaar opgerichte huurfonds lijdt chronisch aan bloedarmoede, zodat wij niet alle op ons beroep doende gezinnen en alleenstaande vluvhtelingen konden helpen.
Tussen de Beweging voor Kinderen zonder Papieren en VLOS is er een bijzondere band. De vzw zit met een halftijdse kracht gevestigd in ons centrum. Drie van onze medewerkers maken deel uit van de Raad van Bestuur van de beweging van KzP dat door VLOS administratief ondersteund wordt. Zo namen wij op 27 april deel aan een betoging bij het gesloten opvangcentrum van Merksplas.
VLOS nam deel aan de maandelijkse stuurgroep van Kerkasiel.anders. en we organiseerden op 20 juni een Kerkasielwake in de kerk van Tereken.
VLOS is een Welzijnsschakel en was lid (of werkte mee) van Het Vlaams Netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen, Vluchtelingen werk Vlaanderen, Forum Asiel en Migratie, Belgisch Comité voor Hulp aan Vreemdelingen, Oost-Vlaams Diversiteitscentrum, Pax Christi Vlaanderen, Bevrijde Wereld, Beweging in de Stad en de Huurdersbond.
Wij werkten mee aan de voorbereiding en namen actief deel aan Villa Pace tgv de Vredesfeesten in de Stad. Daarbij belichtten we de diversiteit van onze samenlevig waarin ook de vluchtelingen een plaats hebben.
VLOS was was tekens met een aanzienlijke delegatie aanwezig op betogingen voor regularisatie o.a. in Brussel, Antwerpen en Puurs, en tegen de honger in Brussel en Sint-Niklaas.
En er was nog meer : het jaarlijks Groot Nieuwjaarsfeest voor alle vluchtelingen en waar armen welkom zijn, het feest voor de medewerkers, de zomeruitstap, en de traditionele VLOSbrunch ter spijziging van onze kas.
De VLOSkrant met een oplage van 450 stuks werd 4 maal uigegeven
In 2009 was de dagelijkse werking in grote lijnen nagenoeg de zelfde als het vorig jaar.
Toch was 2009 voor de hele vluchtelingenproblematiek een bijzonder jaar.
2009 was het jaar van de aanslepende crisis in de asielopvang. Door de stijgende asielaanvragen, onbekwaamheid, kortzichtigheid en onenigheid binnen de regering was er niet gezorgd voor voldoende plaats in de opvangcentra. Asielzoekers doolden dakloos rond en sliepen in stations of op straat. De regering, door de rechter veroordeeld tot hoge geldboetes voor iedere asielzoeker zonder opvang, stak die mensen dan in leegstaande hotels, waar ze tenslotte zonder begeleiding aan hun lot overgelaten werden. Kortom een beschamende toestand, een beschaafd land onwaardig. Begin 2010 was het einde van de crisis nog lang niet in zicht.
2009 was ook het jaar van de grote regularisatie-campagne.
Op 19 juli vaardigde Wathelet, de staatssecretaris voor Asiel en Migratie een “ Instructie uit betreffende de regularisatie van het verblijf van bepaalde vreemdelingen “ .Dit was nodig om de tienduizende reeds jaren (soms meer dan 10 jaar) hangende aanvragen voor asiel of voor regularisatie om humanitaire of medische redenen nu te beantwoorden en zo hun verblijfsstatuut te regulariseren. De criteria om voor die regularisatie in aanmerking te komen waren vrij complex. Ook vreemdelingen die nooit een asielaanvraag ingediend hadden maar een arbeidsoverenkomst konden voorleggen en een duurzame lokale verankering aantoonden kwamen in aanmerking.VLOS heeft dan met het CAW gedurende een paar weken een spreekuur georganiseerd waarop de vluchtelingen geholpen werden om hun aanvraag in te dienen. Landelijk zijn zo wel een veertigduizendtal dossiers in orde gekomen.
De Romawerking, het Huurfonds, het Schoolopbouwwerk, de samenwerking met de Beweging voor Kinderen zonder Papieren, met Kerkasiel.anders en met talrijke andere organisaties ( zie onder jaar 2008 ) werd voortgezet.
Een lichtpunt in 2010 is dat door de regularisatie-campagne verschillende door ons begeleide vluchtelingen dankzij de knowhow van VLOS een wettig verblijsstatuut bekwamen !
Juridische begeleiding is de kerntaak van VLOS : mensen met een precair verblijfsstatuut, uitgeprocedeerde asielzoekers en “Mensen sonder papieren” kunnen elke dag terecht in ons centrum. We maken hen wegwijs in de ingewikkelde asiel- en regularisatieprocedures, luisteren naar hun verhaal, telefoneren of schrijven naar de nodige instanties en zorgen zo nodig voor een advocaat. Voor vrijwillige terugkeer verwijzen we naar het CAW. Wij raadplegen de helpdesk van Vluchtelingen werk Vlaandern en Kruispunt Migratie-Integratie. Wekelijks ontvangen wij gemiddeld een vijftigtal personen.
Ook medisch is er begeleiding : een vrijwilliger geneesheer geeft advies bij ziekte en gezondheidsproblemen. Zo nodig wordt naar de huisarts, een specialist of het ziekenhuis verwezen. Voor de aanvraag voor regularisatie om medische redenen stelt hij het medisch dossier op. Mensen zonder papieren hebben recht op tussenkomst door het OCMW in de kosten voor dringende medishe hulp. Hiervoor wordt contact opgenomen met het OCMW. Wekelijks worden een dertigtal patiënten gezien.
Een oplossing voorde opvangcrisis kwam nog niet in zicht.
Onze activiteiten namen in frequentie en diversiteit toe :
Bazar en Kruidenier floreerden, sholen kwamen op bezoek, Nieuwjaarsfeest en Vlosbrunch hadden veel bezoekers, de Romawerking en vooral de kinderwerking daarin krijgt volle aandacht, Vlos blijft de drijvende kracht achter Villa Pace, Afghaanse kinderen kunnen op kamp gaan, ‘Solidair Wonen’ - een project waarin enkele vluchtelingen ‘met papieren’ samenwonen met een kansarme van bij ons - wordt samen met het CAW en Straathoekwerk in de steigers gezet. We waren aanwezig op betogingen : o.a. de Umbrella mars in Brussel en de Witte mars in Mechelen..
We waren aanwezig en namen deel aan het Vluchtelingenoverleg van de stad, aan de kaderdagen van KMS in Loppem, aan de studiedag van ORCA in Brussel, aan de vergaderingen van ODICé en Welzijnsschakels, aan studiedagen over rechtsbijstand, over Arbeid en armoede in de EU en over Mind Spring.
We pleegden overleg met het Vlaams netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen om de ons toegekende subsidie te behouden; het heeft uiteindelijk niet gebaat. Ook overleg met De Springplank, met het CAW over Lets en over Solidair wonen.
Onze dagen en avonden waren gevuld.
In de concrete werking van het jaar 2011 zijn geen spectaculaire gebeurtenissen te vermelden.
Ofschoon door de grote regularisate van 2009 velen geholpen zijn, vallen toch nog veel asielzoekers uit de boot. Er zijn problemen met de opvang, veel alleenstaanden en gezinnen met kinderen slapen op straat en komen aan onze deur kloppen.. In Sint-Niklaas is geen noodopvang georganiseerd door stad noch OCMW, zodat wij bij een acute situatie dakloze vluchtelingen noodgedwongen moeten verwijzen naar Gent. Wij helpen bij het zoeken van een woning en huren zelf een woning voor crisisopvang.
Het project ‘Solidair Wonen’ wordt opgestart door een samenwerking van VLOS, CAW en Straathoekwerk.(zie supra) .
Vlosbazar en VLOSkruidenier draaien opvolle toeren. Van het OCMW krijgen we volgens art.60 een betaalde kracht die ons team gaat vervoegen in ons meubelmagazijn. Dit team doet herstellingen en transporten bij vluchtelingen en mensen in armoede.
Minister Smet heeft bepaald dat Mensen zonder Papieren geen reguliere lessen meer mogen volgen. Daarom start Vlos in samenwerking met Bonangana Nederlandse taal lessen. Ook wordt gestart met computerles.
Mensen worden begeleid naar tewerkstelling, een moeilijke zaak.
Een tiental stagiaires worden begeleid.
We steunen zelforganisaties : Vrouwen van Albanese gewesten, Romano Dzuvdipe (Roma uit Kosovo),Tvov (Tsjetjenen) en ook de Beweging voor Kinderen zonder Papieren.
We geven infosessies met power-point aan heel wat lagere, middelbare en zelfs hoge scholen.
Door kennis en ervaring hebben we een groot netwerk kunnen opbouwen.
Onze werking in 2012 verschilt in grote lijnen niet van die in 2011.
Regularisatie om humanitaire reden lukt moeilijk. Aanvragen voor regularisatie om medishe reden krijgen slechts mondjesmaat een positief antwoord. Ook gezinshereniging van erkende vluchtelingen verloopt niet van een leien dakje : hier moet vaak diep in de geldbeurs getast worden.
In het project ‘Solidair Wonen’ beheert VLOS twee huizen. Daarin wonen 10 mensen met een bescheiden maar stabiel inkomen.
Ruim 700 personen uit Sint-Niklaas en omstreken krijgen wekelijks basisvoeding en hygiënische produkten.
Deelnemen aan betogingenzoals voor Mensen zonder papieren en aan multiculturele manifestaties , infosessies en voordrachten aan scholen behoren tot het normale takenpakket.
Ook in 2013 bleef Vlos op de barrikaden staan.
Een grote zorg waren de tientallen dakloze Mensen zonder Papieren en zonder inkomen. Wij konden een leeggekomen pand tijdelijk gebruiken om ruim 25 mensen onderdak te geven. Samen met nog enkele kamers voor crisisopvang in ons centrum en in een door ons gehuurd huis konden we toch aan een vijftigtal mensen een -vooral in de winter- noodzakelijk dak boven het hoofd geven ; dat de facturen voor gas, electriciteiet en water hoog opliepen hoeft geen betoog.
Ook dit jaar heeft VLOS zich bijzonder het lot van de Afghaanse vluchtelingen aangetrokken : we begeleidden een 30-tal Afghaanse jonge mannen in hun asielprocedure. Een 400-tal uitgeprocedeerde en op straat gezette Afghanen, waaronder gezinnen met kinderen, hadden een leegstaand gebouw bezet in de Troonstraat in Brussel. We bezochten hen en brachten hen voedsel. Later werden ze er met geweld uitgezet. Bij aanvankelijk vreedzame betogingen, die wegens provocatie door de politie uit de hand liepen, werden talrijke jonge mannen, waar onder 5 uit Sint-Niklaas, opgepakt en afgevoerd naar gesloten centra. We bezochten hen daar en zorgden voor advocaten die hen op 2 na vrij kregen. We bezochten hen later in de Begijnhofkerk in Brussel, waar aan een 300-tal Afghanen onderkomen was gegeven. Voor de uitzichtloze situatie van deze radeloze mensen, die wegens de oorlog niet naar Afghanistan terug konden of wilden, was er eind 2013 nog geen oplossing.
Juridische begeleiding, medische begeleiding, secretariaat, bazar, kruidenier, magazijn, infosesies aan scholen, lessen in de Nederlandse taal, begeleiding stagiaires, contacten met allerlei instanties, financiele hulp, feesten en ontspanning, alles ging full time door.
Het pover resultaat tot nog toe van twee grote projecten op juridish en medisch gebied waarvoor VLOS zich speciaal inzette dit jaar, namelijk het verkrijgen van verblijfspapieren voor onze Afghaanse jongeren, en de regularisatie om medische reden voor mensen die daar volgens ons voor in aanmerking kwamen, is de droeve illustratie van het hardvochtig en inhumaan Asiel- en Migratiebeleid van onze regering.
2014 is een jaar dat VLOS niet gauw zal vergeten.
Op 2 april deed op bevel van de door de procureur gemandateerde onderzoeksrechter de Recherche in samenweking met de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) en de Provinciale Wooninspectie een inval in het Vloscentrum (en nog 4 andere aan VLOS gelinkte huizen) naar medegedeeld werd wegens vermoeden van overbewoning. Maar het feit dat met een politioneel optreden een 15-tal mensen zonder wettig verblijf werden opgepakt, de bureaus onderzocht en computers meegenomen, wijst er op dat het hier niet enkel om woonstcontrole ging maar dat wij van misdaden zoals daar zijn huisjesmelkerij of mensenhandel verdacht werden. Deze verdenkingen ware uiteraard uit de lucht gegrepen en bleven dan ook zonder gevolg. Wie klacht indiende werd ons niet medegedeeld.
Wel werd wegens overbewoning inbreuk op de Vlaamse Wooncode vastgesteld en werd ons verboden nog verder daklozen - en bij ons waren dat allen Mensen zoner Papieren – in ons centrum op te vangen. Het pand mocht wel herbestemd worden als een gemeenschapsvoorziening met een conciergefunctie. Van de 15 meegenomen personen werden er 2 overgebracht naar het gesloten terugkeercentrum “Caricole”, is één gezin met kind overgebracht naar een terugkeerwoning in Sint-Gillis-Waas en zijn de overigen, alleenstaande jonge Afghanen, na één dag weer vrijgelaten, waarschijnlijk bij gebrek aan plaats in de gesloten centra.
Spontaan wer door burgers uit Sint-Niklaas, verontwaardigd over deze brutale inval die onze werking in discrediet dreigde te brengen, een vereniging ‘Vrienden van VLOS’ opgericht. Hoogtepunt was een door hen ingerichte ‘Bonte stoet der Menselijkheid’ die met 500 sympatisanten met veel bijval door het centrum van de stad trok.
Eind 2014 schreven wij een brief aan Burgemeester en Schepenen om de nood aan te klagen aan kwaliteitsvolle opvang voor daklozen, zowel voor mensen met als zonder wettig verblijf, en we boden onze medewerking aan bij elk initiatief ter zake van de stad.
Ook in 2014 trok VLOS zich bijzonder het lot van de Afghaanse vluchtelingen aan. Hun situatie die eind 2013 nog hopeloos leek ondanks een maandenlange bezetting van de Begijnhofkerk in Brussel, klaarde op in de loop van dit jaar : een 20-tal kregen een wettig verblijfsstatuut (erkende vluchteling of subsidiaire bescherming).
De regularisatie om medische reden voor mensen die daar volgens ons voor in aanmerking kwamen, bleef ontmoedigend laag : minder dan 10 positieve beslissingen.
De inval van 2 april en het verbod nog dakloze vluchtelingen in ons centrum op te vangen is envewel het grootste pijnpunt !
2015 is het jaar van de grote vluchtelingencrisis in Europa. Wij werden geconfronteerd met de door de escalerende oorlog in Syrië op gang gekomen enorme vluchtelingenstroom. Daarbij sloten zich talrijke Irakezen, Palestijnen en Afghanen aan. Ook uit Afrika kwamen veel vluchtelingen met overvolle gammele bijna zinkende bootjes via de Middellandse zee in Europa aan. Beelden daarvan en van de alles ontberende troosteloze vluchtelingenkampen in Libanon, Jordanië,Turkije en de Griekse eilanden, van opgejaagde mensen opweg door Macedonië en Servië naar de met prikkeldraad afgeschermde grens met Hongarije, staan op ons netvlies gebrand.
Diegenen die hier belandden werden in eerste instantie opgevangen in de opvangcentra van de Kasteelstraat en de Westakkers. Na het verlaten daarvan, al dan niet met wettige verblijfspapieren, kwamen ze bij ons aankloppen. Hun grootste probleem was het vinden van een woning. Sindsdien hebben wij een vrijwilliger die in samenwerking met het CAW zich speciaal voor deze problematiek inzet.
Op ons verzoek werden we ontvangen door de Burgemeester en de voorzitter van het OCMW, hetgeen resulteerde in het ‘Baensland’ project : het beschikbaar komen van vijf noodopvangwoningen voor daklozen, zowel met als zonder wettig verblijf, en dit voor een beperkte duur.
Huisvesting voor al die ontheemden was een uitdaging dit jaar en zal het ongetwijfeld ook zijn de volgende jaren.
Eind 2015 werd het VLOS-centrum eigendom van de vzw VLOS.
VLOS werd dakloos omdat de eigenaar het gebouw na afloop vand de huurovereenkomst wilde verkopen. Een geschikte nieuwe locatie werd niet gevonden.
Door de vluchtelingencrisis was er een groter draagvlak ontstaan om vluchtelingen en onze werking te ondersteunen. Door een schenking kon VLOS de eigendom verwerven.
De grote uitdaging was nu het zeer oud en verkrot gebouw te renoveren zodat het voldeed aan de stedebouwkundige normen als gemeenschapsvoorziening met een conciergewoning.
In 2016 werden de werken gestart en grotendeels door onze eigen vrijwilligers uitgevoerd.
Het dak werd verniewd door vaklui : we kunnen nu regen en storm trotseren.
De eerste verdieping werd ingericht als conciergewoning.
De kruidenier werd aangepakt en moest een ingrijpende facelift krijgen: o.a. een niewe vloer en een nieuw dak. Uiteindelijk werd hij ahw volledig ontmanteld en opniew opgebouwd. Vooral de vloer en het daaronder gelegen labyrint van afwaterigs- en rioleringsbuizen stelde problemen, zodat de werken vertraging opliepen. Ondertussen werd de kruidenier ondergebracht in een pand in de Aerschotstraat.
Behalve door onze vluchtelingengezinnen wer de Bazar ook bezocht door inwoners van het Rode Kruis Opvangcentrum van de Kasteelstraat en van het Opvangcentrum De Westakkers.
Armen vanbij ons konden ook, zoals al jaren de gewoonte was, in de Bazar terecht.
In het Baensland project konden we ondanks administratieve obstakels vier gezinnen ‘zonder papieren’ opvangen : de spreekwoordelijke druppel op de hete plaat.
Met als focus gekleurde armoede en armoede van Mensen zonder Papieren waren we actief in het Netwerk tegen Armoede en het forum armoede-overleg van de stad. VLOS werd genommineerd door Welzijszorg Nationaal voor de ‘Prijs Armoede uitsluiten : een toekomst voor mensen op de vlucht’.
We namen actief deel aan de tweede Grote Parade van ‘Hart boven Hard’ en aan de vergaderingen van de ‘Migratie Coalitie’ in Brussel. We waren actief in ‘Gastvrij Netwerk’ en ‘Gastvrije Gemeente’ van Vluchtelingenwerk Vlaanderen.
De regering leverde slechts met mondjesmaat humanitaire visa af, die vluchtelingen toelaten op een veilige manier naar hier te komen zonder slachtoffer te worden van mensensmokkelaars. Vluchtelingen werden teruggestuurd naar Griekenland onder voorwendsel van de Dublinverordening (dit is : ze moeten terug naar het eerste land waar ze de EU binnenkwamen) en dit ondanks de uitzichtloze situatie van de in Griekenland gestrande mensenn omdat sommige Europese landen hun grenzen afsluiten. Ontradingscampagnes om naar België te komen werden opgezet.
Wie hier geen asiel krijgt en om welke reden ook niet naar zijn land van herkomst kan terug keren, blijft hier ‘zonder papieren’, zonder inkomen en zonder hoop rondhangen.
Werk aan de winkel voor VLOS!
2017 : Ons vloshuis zag erbij wijlen uit als een bouwwerf.
De kruidenier, de gang, de trapzaal, de trap tot op de zolder, de toiletten (met douche), de ontvangstzaal, de keuken en het twee plaatsen innemende secretariaat werden grondig onder handen genomen. Halfweg 2017 kwam de kruidenier terug thuis !
Onze normale werking ging gewoon voort.
Ook nu klopten dagelijks vluchtelingen bij VLOS aan. Enerzijds zij die na hun asielaanvraag als vluchteling erkend waren of het subsidiair beschemingsstatuut kregen maar de reguliere opvang moesten verlaten. Zij mochten werken of hadden als werkzoekende recht op steun door het OCMW. Hun groot probleem was het vinden van een woning op onze krappe huishuurmarkt. Anderzijds zij wiens asiel aanvraag ook na het doorlopen van de beroepsprocedures negatief was beantwoord. Zij kregen het bevel ons land te verlaten. Wanneer zij om gelijk welke reden hieraan geen gevolg kunnen of willen geven, blijven zij hier leven in precaire omstandigheden zonder recht op arbeid of overheidssteun. Op die manier creëren wij ahw een kaste van maatschappelijk uitgesloten mensen zonder rechten. Zij zijn onze prioritaire zorgenkinderen. Door volgehouden inspanning en onze na twintig jaar opgebouwde ondervinding lukt het ons toch sommigen alsnog aan een wettig verblijfsstatuut te helpen en hen zo een toekomst te geven. Velen die uit de boot vallen trachten hun verblijf te regulariseren om humanitaire of medische redenen, meestal zonder succes.
We dreigden de beelden van de nog steeds woedende oorlog in Syrië gewoon te worden.
Wellicht zaten er tot één miljoen vluchtelingen uit Somalië, Erythrea, Nigeria en andere sub-Sahara landen geblokkeerd in Libië omdat hun de overtocht naar Europa bemoeilijkt werd. Ze werden er op een onmenselijke manier als slaven behandeld. Dat er nog steeds velen die de overtocht waagden verdronken, haalde nog nauwelijks het nieuws.
Op de Griekse eilanden moesten de gestrande vluchtelingen uit vnl Syrië, Irak en Afghanistan een tweede winter in niet verwarmde tenten overleven. Enerzijds konden of wilden ze niet terug naar Turkije en anderzijds lieten de Europese landen hen slechts mondjesmaat toe. Europa wou duidelijk zijn buitengrenzen beveiligen dwz : zo weinig mogelijk mensen toelaten en sloot daarvoor deals met Turkije en Libië, niet bepaald de beste verdedigers van mensenrechten. Ook België focuste op het tegenhouden en terugsturen in plaats van het beschermen van vluchtelingen !
Eind 2017 bestonden we 20 jaar ! VLOS wil niet op zijn lauweren rusten maar zal doorgaan tot de vluchtelingen, onze ‘Mensen zonder Papieren’ bekomen wat een elementair mensenrecht is : een humaan verblijfsstatuut.
