In België leven vermoedelijk meer dan honderdvijftigduizend mensen zonder wettig verblijf. Velen van hen wonen hier meer dan vijf jaar, sommigen zelfs twintig jaar. Ze zijn mama en papa van de klasgenoten van onze kinderen, van onze leerlingen, ze zijn tuinman, kok, de persoon die kantoren schoonmaakt of de verwarmingsketel controleert.

Deze mensen werken hier, voor ons, zonder enige sociale bescherming. Wanneer ze hun baan verliezen, hebben zij en hun gezin geen enkel vangnet. Hun situatie is onaanvaardbaar en mensonwaardig.

Ook voor de samenleving betekenen deze levens in de schaduwzone veel verloren kansen: minder consumptie, minder belastinginkomsten, duizenden openstaande vacatures in knelpuntberoepen, sociale fraude … En de schaamte te leven in een samenleving waar de rechten en de waardigheid van een grote groep mensen niet worden erkend.

Er zijn wellicht politici die oog hebben voor deze gebreken, hoewel wij (ondergetekende) ze niet kennen, en we helaas vooralsnog geen enkel signaal zien van iets dat op een daadkrachtig beleid lijkt. Van de vorige staatssecretaris moesten we niet veel verwachten: na twee jaar laat hij zijn kabinet na in een netelige situatie: het agentschap Fedasil hangt dwangsommen boven het hoofd per asielzoeker die geen opvang krijgt. De goedkeuring van drie nieuwe gesloten centra (een miljoenenproject waarvoor dus wel centen kunnen gevonden worden, totaal niet in verhouding tot het aantal mensen die kunnen terugkeren …) én de aanstelling van zogenaamde terugkeercoaches staan allerminst garant voor een humane aanpak van mensen zonder wettig verblijf. De kortere procedures en het beloofde migratiewetboek laten op zich wachten. De vele negatieve beslissingen over de Afghaanse dossiers zijn onaanvaardbaar: Afghanen kunnen niet terugkeren en het beleid dringt hen in de illegaliteit. Regularisaties gebeuren op een arbitraire manier, het indienen van een regularisatieaanvraag staat gelijk aan een spelletje ‘Russische roulette’. Het verbod op de detentie van kinderen is nog steeds niet wettelijk verankerd … Tel bij dit alles Mahdi’s harde, polariserende communicatiestijl, en het is duidelijk dat hij een dikke ‘onvoldoende’ verdient. Tine Claus, directeur Vluchtelingenwerk Vlaanderen, zei het voor ons: “Zijn beleid was weinig menselijk.” (DS, 25-26 juni 2022).

Aangezien er vooralsnog weinig te verwachten valt van het beleid (met politici die nu al angstig naar de verkiezingen van 2024 kijken), nemen organisaties en burgers steeds meer het initiatief. En dat doen ze met verve …

In diverse projecten, steeds meer schouder aan schouder, proberen ze de strijd voor de rechten van niet-erkende burgers te versterken.

Met VLOS ondersteunen we met veel overtuiging àlle bestaande initiatieven. ‘We are Belgium too’ bijvoorbeeld, een initiatief van ‘Sans Papiers TV’ en ‘La Coördination des Sans Papiers’. Zij brengen onder meer verhalen van MZP, waarmee ze willen sensibiliseren, vooroordelen bestrijden en zich verzetten tegen ontmenselijking en racisme. Op 3 oktober 2021 organiseerden ze de grote manifestatie in Brussel. Meer dan 100 Nederlandstalige en Franstalige partnerorganisaties, waaronder ook VLOS, namen deel. Meer dan 45.000 mensen tekenden hun petitie voor de regularisatie, op basis van duurzame criteria, van mensen die hier al jarenlang zijn.

https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2021/10/05/betoging-we-are-belgium-too/

Ook met de campagne ‘In My Name’ werd een handtekeningactie gestart. Het doel is de diepe verontwaardiging die leeft over de levensomstandigheden van de grote groep niet-erkende burgers om te zetten in een engagement voor een wetswijziging: een burgerwetsvoorstel dat een einde maakt aan de grote onrechtvaardigheid van een jarenlang leven in de clandestiniteit. Honderden vrijwilligers en meer dan honderddertig organisaties – waaronder VLOS – zetten zich onvermoeibaar in en haalden 35.000 handtekeningen op voor een rechtvaardige verblijfswet. Dat zijn er 10.000 meer dan nodig om het burgerwetsvoorstel in het parlement te krijgen.

In de nasleep van de hongerstaking van vorig jaar brachten Riet D’hondt en Daniel Alliet een bont maar dynamisch gezelschap van activisten bijeen, in de hoop om in Vlaanderen op een meer tactische manier te laten samenwerken voor mensen zonder wettig verblijf. VLOS nam deel vanaf dag één.  Ook een aantal middenveldorganisaties (o.a. Vluchtelingenwerk, ACV, Pax Christi, beweging.net …) sloten zich aan. Een eerste actie van dit platform vond plaats op 18 december 2021 op de internationale dag van de migrant. Met deze actie bereikten we onder meer HLN, VRT NWS en Het nieuwsblad. Onze Banin en Kjara waren er bij!

Via volgende link kan je het artikel op de wereld morgen terugvinden: https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2021/12/18/tekorten-in-de-zorg-mensen-met-talenten-en-helpende-handen-staan-klaar-waar-wachten-we-nog-op/

Naar aanleiding van de jaarlijkse werkgelegenheidsconferentie op 14 en 15 juni 2022, herhaalde deze groep op 10 juni haar actie om een lans te breken om de noden op de arbeidsmarkt te koppelen aan mensen zonder papieren met de juiste competenties en/of diploma’s, ditmaal in Brugge, Brussel en Antwerpen. Enkele mensen zonder wettig verblijf, waaronder onze Rika en Nasrin, draaiden mee in knelpuntberoepen. De bedoeling was om het acute gebrek aan arbeidskrachten te confronteren met de administratieve onmogelijkheid voor deze mensen om te werken. Met de actie wilden we het maatschappelijk én politiek draagvlak creëren om tot oplossingen te komen.

Moet het nog gezegd worden dat de situatie van de Afghaanse vluchtelingen die wachten op asiel, onmenselijk zwaar is?  In het kader van Wereldvluchtelingendag vond op 19 juni 2022 voor de zetel van het Commissariaat voor de Vluchtelingen een actie plaats. Verschillende Afghaanse organisaties namen deel.

Voor deze mensen is er geen opvang, zij overleven op straat, zij wachten op een eerste interview. Tegelijk wachten meer dan 7000 Afghaanse vluchtelingen, waaronder ook heel wat minderjarigen, in de opvangcentra. De procedures slepen aan en voor wie de procedure beëindigd wordt, is het antwoord zo goed als zeker negatief.

Reden?: ”… dat de situatie in Afghanistan nog nooit zo veilig is geweest als nu”, sic de woorden van Dirk Van den Bulck, commissaris-generaal van het CGVS. Begrijpe wie kan … De Afghaanse vluchtelingen worden met de dag wanhopiger. Daarom dan ook dit initiatief, waaraan onder meer Ali en Hassan deelnamen.

Een berg afgesleten schoenen stond symbool voor de onmenselijke tocht die ze hebben afgelegd om hier te geraken. Wat zij vragen is pertinent: recht op asiel, recht op opvang, recht op werk, recht op wettig verblijf na jaren procedure. 

Ook voor Wereldvluchtelingendag organiseerde Vluchtelingenwerk Vlaanderen in Gent een reuzenpicknick. VLOS tekende in. Aan de kaak werd gesteld dat de regeringspartijen streven naar een verdere ‘verstrenging’ en ‘aangescherpte controle’ op gezinshereniging met vluchtelingen. Wanneer we erkennen dat iemand nood heeft aan onze bescherming, dan moeten we die persoon ook toelaten in België een leven uit te bouwen dat zijn fundamentele rechten – waaronder het recht op een gezinsleven – respecteert.  De maatschappij heeft echt geen baat bij het bemoeilijken van gezinshereniging. We moeten ervoor kiezen om nieuwkomers te helpen hun familie terug te zien, in plaats van hun integratiepad te bemoeilijken.

Al deze – en andere – initiatieven zijn nog maar het begin van een lange mobilisatie voor een rechtvaardige oplossing voor de tienduizenden niet-erkende burgers in België. Het potentieel en de motivatie zijn er. Maar wat vooral ook bemoedigend is, is dat al die mensen die zich de afgelopen jaren en maanden engageerden, nu ook samenkomen om na te denken over wat ons bindt, en hoe we onze strategieën op elkaar kunnen afstemmen.

Op 29 juni ontmoetten collectieven en organisaties van niet-erkende burgers, mensen uit het middenveld aan Franstalige en Nederlandstalige kant, burgerbewegingen en activisten elkaar om een vuist te maken voor een nieuwe en rechtvaardige migratiepolitiek. VLOS was erbij, hoopvol en in solidariteit met vele tienduizenden niet-erkende burgers. Wij rekenen ook op u, om onze inzet en strijd verder te ondersteunen.

Els Schelfhout