Op 15 juni 2022 had de Algemene Vergadering van VLOS vzw plaats. De 22 aanwezige leden overliepen het voorbije werkjaar en stelden vast dat 2021 een druk jaar was. Samen met de vele vrijwilligers zijn we er opnieuw in geslaagd om de visie en missie van VLOS te vertalen in concrete dagelijkse ondersteuning van de vele personen en gezinnen zonder wettig verblijf. Een traject binnen VLOS begint, na een vriendelijk onthaal door Attiq, steeds met een intakegesprek bij Jozef waarin de hulpvragen verhelderd worden. Daarna schieten de verschillende cellen van VLOS in actie: juridische en administratieve ondersteuning, zoeken naar huisvesting, aanbieden van voedsel, kleding en huisraad, en hulp bij de vele vragen die alle levensdomeinen bestrijken: gezondheid, psychisch welzijn, onderwijs, vrije tijd, dagbesteding, financies, taalverwerving, opleidingsmogelijkheden … Ruim 200 nieuwe hulpvragers kwamen bij VLOS terecht, naast de vele klanten die we al langer - sommigen zelfs meerdere jaren! - ondersteunen. Deze directe hulp is de core business van VLOS en vraagt heel wat engagement van een vijftigtal vrijwilligers waaronder een twintigtal mensen zonder wettig verblijf. Wekelijks kon VLOS gemiddeld voor een 400-tal mensen voedsel bedelen en kwamen tientallen naar de VLOS-bazar voor kleding, speelgoed of huisraad. Ook in 2021 konden we een 80-tal personen (meestal gezinnen met kinderen) helpen bij huisvesting en werden ingrijpende energiebesparende renovaties gerealiseerd in de VLOS-panden, dankzij de financiële steun van externe partnerorganisaties.

VLOS moest dit jaar constant blijven waken over haar financiële mogelijkheden (of beter ‘beperktheden’) omdat de uitgaven en onkosten bleven toenemen en de inkomsten daarentegen lichtjes daalden. Veel energie ging bijgevolg naar het zoeken naar nieuwe bronnen om dit alles te kunnen financieren. Dankzij de vele giften van onze VLOS-vrienden kan VLOS het hoofd boven water houden. Het is voor iedereen duidelijk dat VLOS het moeilijk heeft om haar diensten te blijven garanderen en dat een transitie van onze organisatie zich opdringt. Hiervoor konden we rekenen op de inzet en expertise van vzw Toolbox en een tijdelijke medewerker. Dit proces bracht wel een aantal noodzakelijke veranderingen op gang maar kon niet worden afgewerkt door een gebrek aan financies en draagkracht. Intussen werd de samenstelling van de Raad van Bestuur aangepast en werd gestart met een wekelijks overleg - VLOS-co - om de dagelijkse werking van VLOS te coördineren en de samenwerking tussen de verschillende VLOS-cellen te versterken.

Om de ruime kring van sympathisanten, vrienden en partnerorganisaties te informeren over en te betrekken bij de VLOS-werking werden opnieuw 5 nieuwsbrieven verspreid. VLOS laat  zich vertegenwoordigen op tal van lokale en bovenlokale overlegplatformen om haar bekendheid te vergroten en samenwerkingsverbanden op te starten of te onderhouden. Dankzij deze contacten ervaart VLOS een ruim draagvlak dat vertrouwen en hoop geeft voor een uitdagende toekomst. Eén van de sleutelfiguren binnen VLOS en rechterhand van Jozef, Ali, werd uitgeroepen tot ‘Ambassadeur voor Inclusie’ in Sint-Niklaas. Deze erkenning bevestigt de warme erkentelijkheid die we vanuit het stadsbestuur mogen blijven ervaren voor het VLOS-werk.

Bijzonder in het jaar 2021 was uiteraard de Covid-pandemie die ook binnen VLOS te voelen was. Toch bleef de dienstverlening vanuit VLOS permanent in stand mits de nodige veiligheidsmaatregelen. Enkel de VLOS-bazar sloot verplicht enkele weken de deuren, meerdere jaarlijkse activiteiten voor de VLOS-vrijwilligers en/of onze doelgroep werden afgelast, net zoals de vele schoolbezoeken aan VLOS. Veel energie van het VLOS-secretariaat ging naar de vaccinatie van mensen zonder wettig verblijf. Dankzij VLOS vond een 200-tal personen toch de weg naar het vaccinatiecentrum.

Dit jaar gaven we onze doelgroep-vrijwilligers een VLOS-pasje om hen te beschermen tegen onverwachte controles want VLOS werd opnieuw beschuldigd voor haar humanitair werk. Deze criminalisering van de hulpverlening vormt een constante bedreiging voor VLOS, haar medewerkers en haar klanten. Het is één van de vele signalen die aantonen dat er nog veel werk is om het asiel- en migratiebeleid in België op te tillen tot een menswaardig niveau. Als we de vele veldwerkers mogen geloven dan is het beleid er de laatste jaren op achteruitgegaan en blijven ontrading en ontmoediging de voornaamste drijfveren van onze overheid.

Het vrijwilligersbeleid binnen VLOS kreeg een nieuwe impuls en opnieuw vond een zestal stagiaires uit het hoger onderwijs de weg naar VLOS voor een leerrijke stage.

Dit kort overzicht illustreert overduidelijk dat het hart van VLOS ook in 2021 volop bleef kloppen. We kunnen niet genoeg beklemtonen dat dit alles blijft gebeuren zonder structurele subsidies of werkingstoelagen, en zonder vaste personeelsleden. Dit werk was enkel mogelijk door de materiële en financiële steun van velen en de onbaatzuchtige inzet van al die vrijwilligers die blijven luisteren naar de ‘hoge tonen’ van de kwetsbare vluchteling.

Hoe lang nog … dat kan jij mee bepalen!

Frank Van Wolvelaer

Foto van een intakegesprek bij Jozef.